Αντιπαραθέσεις σχετικά με την μέθοδο της κριτικής της πολιτικής οικονομίας



Στην κριτική της πολιτικής οικονομίας η μέθοδος είναι αδιαχώριστη και αναπόσπαστη από την έρευνα και την μελέτη της οντολογίας και του γίγνεσθαι της εργασίας και της αξίας, καθώς και των κοινωνικών σχέσεων. Μπορεί να υποστηριχθεί, ότι η ίδια η ποιότητα και ο χαρακτήρας της μεθόδου επιβάλλεται από τις ποιότητες της εργασίας και της αξίας.

Στις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα ένα από τα επιτεύγματα της επιστημονικής θεωρίας και της πολιτικής επιστήμης του συνεπούς εργατικού κινήματος ήταν η ανάπτυξη ιδιαίτερα σε Γερμανία και Ρωσία αντιπαραθέσεων και συζητήσεων, με επιστημολογικό περιεχόμενο. Πέρα από το κατ' εξοχήν φιλοσοφικό έργο του Λένιν για τον Διαλεκτικό Υλισμό και Εμπειριοκριτικισμό, καθώς και τις σημειώσεις και τα γραπτά του των Φιλοσοφικών Τετραδίων, ξεχωρίζει η εκ μέρους του κριτική, που συχνά παίρνει πολεμικό χαρακτήρα εις βάρος των μεθόδων της μπουρζουάδικης θετικιστικής κοινωνιολογίας.

Μπορούμε να διακρίνουμε δύο βασικά έργα: Το Τι είναι «οι φίλοι του λαού» και πώς πολεμούν τους σοσιαλδημοκράτες (άνοιξη-καλοκαίρι 1894), και το Οι Μέθοδοι Πάλης της Μπουρζουά Διανόησης Έναντι των Εργατών (Ιούνιος 1914), δημοσιευθέν στην περιοδική θεωρητική και πολιτική έκδοση του ΣΔΕΚΡ, Prosveshcheniye (Διαφώτιση).

Συγχρόνως, από τα πρώτα χρόνια της ένταξής του στο εργατικό κίνημα και ανάπτυξης του έργου του, ο Λένιν αναπτύσσει με την ίδια ποιότητα, όπως στην εποχή της Διεθνούς Ένωσης Εργατών και της συγγραφής της κριτικής πολιτικής οικονομίας, την εργατική έρευνα, εισάγοντας μάλιστα στα 1894 την εμπειρική πρακτική του ερωτηματολογίου (βλ. https://notesfrombelow.org/article/vi-lenin-questionnaire-18945), κάτι που χρησιμοποιήθηκε στα Ιταλικά Εργοστάσια από τους Παντζιέρι και Αλκουάτι και από το περιοδικό Κόκκινα Τετράδια στην δεκαετία του 1960. Ως κειμενικά αποτελέσματα της εκ μέρους του ανάπτυξης της εργατικής έρευνας μπορούν να διακριθούν το άρθρο Έσοδα Εργατών και Καπιταλιστικά Κέρδη στην Ρωσία, δημοσιευθέν στην Πράβντα (Αλήθεια) της 8/8/1912, και το Καλύτερα Λιγότερα, αλλά Καλύτερα, δημοσιευθέν επίσης στην Πράβντα στις 2/3/1923, γραφέν με αφορμή την λειτουργία και τα καθήκοντα της Επιθεώρησης Εργασίας.

Σήμερα, αυτό που συγκρούεται σε πρώτο χρόνο μέσα στην θεωρία της εργασίας, είναι η μεθοδολογία του αναγωγισμού και η μεθοδολογία αδιαμεσολάβητης έρευνας που πάντοτε μας οδηγεί στο σε τελική ανάλυση του Ένγκελς. Φυσικά, στα μυαλά των αναγωγιστών το σε τελική ανάλυση εμφανίζεται ψευδαισθησιακά ως ακόμα ένας αναγωγισμός σε αυτήν την περίπτωση στην εργασία, στην οικονομία, στην βιομηχανία. Πρόκειται περί ενός ακαδημαϊκού μεθοδολογικού ολιστικισμού απ' την πλευρά των αναγωγιστών. Όσο προχωράει ο διαχωρισμός από αυτό μέσα στην κοινωνική και εργασιακή πραγματικότητα, τόσο η κριτική εις βάρος του μέσα στα ιδρύματα παίρνει επιτακτικό χαρακτήρα.

Σε δεύτερο χρόνο αυτό που αντιπαρατίθεται, είναι η ικανότητα θεωρησιακής νόησης από την σκοπιά της συνολικότητας, κόντρα στην σημειωτικοποίηση (κάτι που συνδέεται με τις ίδιες της σημειακές και σημειωτικές λειτουργίες των ειδικά προσδιορισμένων μορφών χρήματος και της ονομαστικής αξίας, όπου έχει επικεντρωθεί το έργο του Μπίφο).

Πρόκειται για μια αντιπαράθεση που ξέσπασε με ιδιότυπο τρόπο στις βιομηχανικές μητροπόλεις της Λομβαρδίας και συνέχεια σε όλη την Ιταλία με το έργο του Έκο, και αναθερμάνθηκε στην δεκαετία του 2000 με την εμφάνιση και δραστηριότητα της κολεκτίβας Wu Ming. Αυτό ας πούμε στο Μιλάνο για κάποιους είχε ως αποτέλεσμα να σκέφτονται πιο πολύ για το “νόημα” των γκράφιτι, των τατουάζ, των διαφημιστικών πινακίδων και σλόγκαν, παρά για την κατάσταση στα εργοστάσια και στις γειτονιές των βιομηχανικών περιοχών, ακόμα καλύτερα για τις μόδες και τις τάσεις των μαζών της εργατικής νεολαίας.

Η τότε επέλαση του σημειωτισμού φυσικά συνδέετο με την άνοδο του αντεπαναστατικού και αντικομμουνιστικού νεο-Καθολικισμού κατά την διάλυση των σοσιαλιστικών χωρών (καθ' όσον φιλοσοφικά κρατάει από τον Μεσαιωνικό Σχολαστικισμό), και όσον αφορά την Ιταλική εσωτερικότητα, με μια τρόπω τινί ιδεολογική υποχώρηση των πιο αντιδραστικών και φασιζόντων Εκκλησιαστικών στοιχείων μετά το ξεσκέπασμα της “Κόκκινης Προβιάς”.

Από την άλλη, μπορούσες να είσαι απλά αδιάφορος απέναντι σε όλα αυτά και να εμμένεις στην συνέχιση της εργατικής ζωής σου, προσπαθώντας να ξαναπιάσεις το νήμα της οικοδόμησης μέσα στα εργοστάσια, ωστόσο η διάλυση της ΕΣΣΔ, επέβαλε στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και στην επόμενη την εκ νέου θεωρησιακή και φιλοσοφική κατατριβή.

Προς τα τέλη της δεκαετίας του 2000 στην Γερμανία μέσα από την εκλογική και οργανωτική ανάπτυξη του Ντε Λίνκε και τις νέες διερευνήσεις για την τομεακή οργάνωση των εργατών στην βιομηχανία μετάλλου είχε διαμορφωθεί μια μέθοδος εργατικής ανάλυσης με χαρακτηριστικά μπιχεβιουρισμού μέσα από μεγάλα σύνολα (κόμματα, πολιτικές οργανώσεις, μαζικούς φορείς, ποδοσφαιρικές ομάδες, δημοφιλή μουσικά συγκροτήματα). Επρόκειτο για μια ευφυή αναλυτική μέθοδο, όπου η μαζικότητα της εργατικής τάξης επιλέγετο ως σημείο θέασης για την κοινωνική συνολικότητα. Αντικειμενικά, αυτό ξεπεράσθηκε μέσα από τις ίδιες τις αλλαγές στην σύνθεση του κοινωνικού συνολικού κεφαλαίου και στις γραμμές της εργατικής τάξης.

Πάλι μέσα από τον από την σκοπιά του παραγωγικού προτσές κεφαλαίου ειδικά προσδιορισμένο χώρο της Γερμανικής Αριστεράς και Γερμανικής Αυτονομίας στην επόμενη δεκαετία αναθερμάνθηκε η εκ νέου κριτική έρευνα της αστικής κοινωνίας και των κατηγοριών της, κάτι που ήταν εύλογο και επιβεβλημένο, τόσο λόγω της εισροής μαζών από την Ασία και την Αφρική, όσο και των νέων γνώσεων και της πρωτόγνωρης φαινομενολογίας, που έρχονταν στην επιφάνεια από τους πολέμους σε Αφγανιστάν, Ιράκ, Συρία. Επ' αυτού και σε αρκετές περιπτώσεις σε ερευνητική συνεργασία με τα τότε νέα studies αναδείχθηκαν οι τρόποι αφαιρετικοποίησης της εργασίας στο κοινωνικό, που -όπως είθισται στην μπουρζουά επιστήμη- απέκτησαν αυτοτελή διανοητικό χαρακτήρα.

Ωστόσο, η νέα δυναμική που εισφέρουμε, είναι η δυναμική του αξιακού προσδιορισμού, κάτι που επιβάλλεται από την πάλη των λειτουργιών κεντρικού σχεδιασμού και του χρηματοσυστήματος ενάντια στην ακρίβεια και στον πληθωρισμό, που είναι απλά η αναγνώριση εκ μέρους του κράτους και του κεφαλαίου της πάλης της εργατικής τάξης για επέκταση σε συνθήκες και εκτεταμένες περιστάσεις 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης, και από τις πραγματικότητες που διαμορφώνουν στο συνολικό προτσές καπιταλιστικής παραγωγής τα υψηλά ποσοστά τόκου.

Ακόμα και τα αναπτυσσόμενα studies όσο παραγνωρίζουν την Αντικειμενικότητα αυτών των εξελίξεων, τόσο κινδυνεύουν να καταλήξουν να μελετούν ένα θεωρητικό κενό, ή στην καλύτερη περίπτωση την αναπαραγωγή κβαντικοποιημένων "καταστάσεων" στο μικροκοινωνικό και μοριακό.

No comments:

Post a Comment

De Gaza al conflicto global: Guerra capitalista y solidaridad internacionalista

  De Gaza al conflicto global: Guerra capitalista y solidaridad internacionalista Gaza: de un ataque genocida a desplazamientos masivos y li...