Κρατικός καπιταλισμός και κεντρικός σχεδιασμός. Υποκειμενικό/Αυτοματικό στην Κρατική Επιστήμη -Συμπλήρωμα

 

IV.

Δεν αμφισβητούμε ότι για τη μη εκμεταλλευτική, μη αλλοτριωτική, ενεργά βιομηχανική, παραγωγική κίνηση μία από τις κομβικές δυναμικές είναι ο συνδυασμός του κεντρικού σχεδιασμού ως συνολικής κοινωνικής σχέσης, ως μορφής του εργατικά προσδιορισμένου κοινωνικού, και η επιβολή εργατικού ελέγχου ως θεσμικής μορφής εργατικής ταξικής πάλης.

Αυτό το οποίο απομυστικοποιούμε μέσα από την εργατική κριτική μας, είναι ότι ο κεντρικός σχεδιασμός ως φετίχ είναι η ίδια η απολυτοποίηση της Κρατικής Επιστήμης: όπως ο τόκος εμφανιζόταν στη φιλελεύθερη καπιταλιστική συνείδηση και λειτουργία ως το αυτόματο φετίχ,[1] στην Κρατική Επιστήμη του κρατικού καπιταλισμού, ο αυτοματικός κεντρικός σχεδιασμός είναι το (τεχνοεπιστημολογικό) φετίχ του θετικιστικού αντικειμενισμού. Εκεί που οι τράπεζες και το χρηματικό σύστημα αναλαμβάνουν σύμφωνα με την κριτική ανάλυση του Μαρξ το ρόλο της συλλογικής οργάνωσης και διαχείρισης του συνολικού προτσές της καπιταλιστικής παραγωγής,[2] στην Κρατική Επιστήμη, η όλη ιδέα μεταλλάσσεται, κι η καπιταλιστική υποκειμενικότητα ως μορφή της αναρχίας του ελεύθερου καπιταλιστικού ανταγωνισμού και ανάπτυξης αντικαθίσταται από την αλάθητη θετική, αντικειμενική επιστήμη: ο τραπεζίτης με το φίνο λονδρέζικο ή μιλανέζικο κοστούμι αντικαθίσταται από τον κομματικοκρατικό επιστήμονα με τη συχνά αφανή ρόμπα: ο αυτοαναφορικός τρόπος λειτουργίας της αξίας ως τέτοιας (αυτοπολλαπλασιασμός, αυτοεπέκταση) δείχνει να υποσκελίζεται από ένα αχανές, διαχωρισμένο από το κοινωνικό, εξουσιαστικό σύστημα λήψης καθημερινών μυριάδων αποφάσεων και εκπόρευσης προσταγών. Στην ακραία λογική, χωριστική συνεπαγωγή του (δηλαδή στην πληρότητα της αντίφασής του προς το καπιταλιστικό περιεχόμενο) αυτό το φετίχ λαμβάνει την αφηρημένη μορφή της εξίσωσης κράτος in sich = σοσιαλισμός an sich.

Ο σύγχρονος καπιταλισμός διαθέτει (κάτω και από το βάρος του ταξικού ανταγωνισμού) πλείστες όσες μορφές κεντρικού σχεδιασμού: η πολεοδομία, η χωροταξία, η κρατική διοχέτευση προγραμμάτων χρηματοδοτήσεων και επενδύσεων από ΕΕ κεφάλαια, ο καθορισμός των εμπορικών και βιομηχανικών χρήσεων γης, το ίδιο το γεγονός του πολέμου, η δράση του στρατού σε εμπόλεμες-ένοπλες συνθήκες είναι δείγματα άμεσα οικονομικού καπιταλιστικού κεντρικού σχεδιασμού συνυπολογιζομένων των τομέων κοινωνικής (ανα-)παραγωγής που ανήκουν άμεσα στο κράτος (τομείς υγείας, εκπαίδευσης, πρόνοιας). Η σοσιαλδημοκρατική, θετικιστική αντίληψη συνήθως λέει ότι αν όλο αυτό ποσοτικά συνολικοποιηθεί (με εθνικοποιήσεις, κρατικοποιήσεις κλπ) τότε θα έχουμε σοσιαλισμό, επειδή η κεντρική οικονομική δυναμική θα είναι ο αυτοματικός κεντρικός σχεδιασμός και όχι ο νόμος της αξίας.

Όλοι γνωρίζουμε ότι αυτό το παραμύθι πουλήθηκε κατά τις μεταπολεμικές δεκαετίες στην εργατική τάξη των ευρωπαϊκών χωρών (όπως και σε Χιλή) από τα τότε επίσημα ΚΚ και από συγκεκριμένους ιδεολόγους του τότε ΚΚΣΕ και της Ρωσικής Κρατικής Επιστήμης.

Ωστόσο, ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1920 όταν σχεδιαστικά οικονομικά προγράμματα άρχισαν να εφαρμόζονται στη Σοβιετική Ρωσία (μέσα από τον πολεμικό κομμουνισμό και τη λεγόμενη σοσιαλιστική πρωταρχική συσσώρευση του Πρεομπραζένσκυ και του Μαντέλ)[3] και σε βιομηχανικές περιοχές του γερμανικού κόσμου ως απόρροια της πρόσκαιρης πολιτικής νίκης του SPD κατά το επαναστατικό εργατικό προτσές, κορυφαίοι εκπρόσωποι της Αυστριακής Σχολής, όπως ο Χάγιεκ και ο Mises δημοσίευσαν έργα κριτικής που επικέντρωναν στο πρόβλημα υπολογισμού (calculation) στο σοσιαλιστικό κεντρικό σχεδιασμό.[4] Σε αυτήν την κριτική, δεν ήταν μόνο οι τεχνικές δυσκολίες του αυτοματισμού και υπολογισμού οι οποίες αναπόδραστα επέφεραν τις αποτυχίες των σχεδιοποιημένων οικονομιών εντός της παγκόσμιας ολότητας, αλλά και η διαλεκτική διαπλοκή και αντίθεση υποκειμενικού-αντικειμενικού, αυτοματικού-συνειδητού.

Από τη σκοπιά της Κρατικής Επιστήμης, μία κυρίαρχη απόκριση στις τελευταίες διαζεύξεις αντιθέσεων ήταν η ποικιλότροπη προαγωγή και συχνά βίαιη εφαρμογή θετικιστικών, καταφατικών κρατικών ανθρωπολογιών ώστε δήθεν να επιλυθεί το όλο πρόβλημα, κάτι το οποίο επίσης επέδειξε τη φρικιαστική αποτυχία του κατά τον ΠΠΒ.

Η οικτρή ιστορική αποτυχία αυτής της (κατά το μάλλον πειραματίστικης) γραμμής ανάλυσης και εφαρμογής μέσα στους κόλπους της Κρατικής Επιστήμης ώθησε την τελευταία σε πιο γειωμένες και πραγματιστικές εφαρμογές αναφορικά με το μηχανικό αυτοματισμό του κεντρικού σχεδιασμού. Ήταν η εποχή της τρίτης βιομηχανικής επανάστασης που είχε ακριβώς σαν αιχμές την πληροφορική, το μηχανικό υπολογισμό (computation), τις τηλεπικοινωνίες και την κυβερνετική.[5] Πάγια από τις δεκαετίες του 1950 και 1960, η CIA προειδοποιούσε και ανέφερε για την ανάπτυξη Σοβιετικών Λογικών Μηχανών, μηχανοποίησης της σκέψης και αυτοματισμών για τη διεξαγωγή του Ψυχρού Πολέμου (ΠΠΓ) και την αύξηση της παραγωγικότητας κατά την υλοποίηση των πλάνων κεντρικού σχεδιασμού.[6]

Η σοβιετική αντίληψη για τον κεντρικό σχεδιασμό άλλαζε: από συλλογική εμπρόθετη, συνειδητή δραστηριότητα της εργατικής τάξης και του ανθρώπινου δυναμικού και των ανθρώπινων πόρων του Κόμματος (όπως προβαλλόταν προπολεμικά) μεταπολεμικά όλο και πιο πολύ προβαλλόταν και ιδεολογικοποιούταν ως τεχνικά και μηχανικά οργανωμένος αυτοματισμός: οι ειδικοί και γνώστες αυτού του πράγματος προωθούνταν σε όλα τα κλιμάκια του Κόμματος και της διοίκησης, ως ένα ειδικό διοικητικό apparatus, ως μια νέα διαχωρισμένη μορφή εξουσίας η οποία επίσης ταυτιζόταν με την Κρατική Επιστήμη, την ίδια στιγμή κατά την οποία από τους κόλπους της τελευταίας εκπορευόνταν μαζικά κύματα ιδεολογικοποιημένου θετικισμού  (συχνά στην καινούρια τότε μορφή του δομισμού) μέσα στα ιδρύματα.

Εν τούτοις, από τα μέσα της δεκαετίας του 1960, στα αντίστοιχα HΠΑ κέντρα κυοφορούταν μια συνολική επιστημολογική και ιδεολογική αντεπίθεση εις βάρος του κεντρικού σχεδιασμού και ό,τι αυτός συμπεριελάμβανε. Καρπός αυτής της στρατηγικής ήταν η στα 1964 συλλογική έκδοση με τίτλο “Central Planning And Neomercantilism”[7].  Η κεντρική ιδέα ήταν απλή και μεγαλοφυής: η ανάπτυξη όλων των υλικών τάσεων και δυναμικών του φιλελεύθερου καπιταλισμού των 17ου-19ου αιώνων θα επέφερε το ξεχαρβάλωμα του κεντρικού σχεδιασμού -και αποδείχθηκε σε γενικές γραμμές σωστή.

Στον ίδιο χρόνο, σφυρηλατούνταν προωθημένες (μη-νεοφιλελεύθερες) κριτικές, όπως η απογύμνωση των κυβερνετικών του ανταγωνισμού ως μορφή κοινωνικού βιολογικισμού.[8] Η ιδεολογία της Κρατικής Επιστήμης της ΕΣΣΔ ασφυκτικά παραγεμισμένη με όλα τα είδη θετικισμού και τυπικολογικισμού έμοιαζε αντιδραστική και παρωχημένη μπροστά στις νέες ΗΠΑ ιδέες και κριτικές εννοιολογήσεις. Η ΗΠΑ διανοητική πρωτοπορία έμοιαζε ότι γινόταν ο φορέας μιας πραγματικά επικαιροποιημένης (updated) διαλεκτικής και μαρξικής κριτικής στο θετικισμό και στο μηχανιστικό βιολογικισμό, και ότι αυτές οι επιστημολογίες σιωπηρά υποτίθεντο στην ίδια τη δομική λειτουργία του κεντρικού σχεδιασμού ως αυτοματικού.

-Θα επιμείνουμε στην ανάδειξη της κριτικής στα βιολογικίστικα κυβερνετικά ως νέες εκδοχές κρατικών καταφατικών και θετικιστικών ανθρωπολογιών και εθνολογιών. Θεωρούμε ότι οι πρόσφατοι αποκτηνωτικοί και βιολογικά ρατσιστικοί λόγοι (discourses) του όλου πλέγματος της ισραηλινής στρατοκρατίας και μπατσοκρατίας είναι άμεσα συναφείς σε τέτοιες εκδοχές κυβερνετικών. Περαιτέρω, υλικά και πραγματικά δείγματα (samples) εκ της εργασίας μας, ενδεικνύουν ότι πρόσφατες επιστημολογίες υποτιθεμένων παραδοσιακών μαρξιστών, αλλά και αποαποικιακών περί μιας πριμιτιβιστικής και θετικιστικά ανθρωπολογικής πλαισίωσης του αντισιωνισμού, της ετερότητας κλπ είτε συνειδητά είτε ασυνείδητα μυστικοποιούν (και αντεστραμμένα κανονικοποιούν) την πολεμική δράση και προπαγάνδα του ισραηλινού στρατού.

V.

Κατά τη διάρκεια της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης, η Κρατική Επιστήμη προσπαθώντας ασθμαίνουσα να προσαρμοσθεί οργανικά στο μη διαμεσολαβημένο βιομηχανικό προτσές, απέκτησε το φετίχ των φετίχ: AI. 

Σε ακραίες, αλλά υπαρκτές εφαρμογές αυτής της νέας μόδας, ακόμη και το chatgpt επιφορτίζεται με Καντιανού τύπου δικανικά, αποφαντικά -εσχάτως και παιδαγωγικά- καθήκοντα, ενώ το πιο πρόσφατο ιδεολογικό κύμα της Κρατικής Επιστήμης είναι η θεωρησιακή ρεαλιστικοποίηση-υποστασιοποίηση κάθε πράγματος, κάθε στοιχείου του κεφαλαίου στις αναρίθμητες μορφές του.

Η μαζικοποίηση της AI επικαιροποιεί την όλη κουβέντα περί κεντρικού σχεδιασμού, επομένως και τα κρατικοσοσιαλιστικά όνειρα της Κρατικής Επιστήμης. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτών των τάσεων είναι η εκπόνηση θεωρητικών και πραγματικών πειραμάτων και προβολών περί διεξαγωγής του οικονομικού προτσές από έναν AI πράκτορα (ο οποίος -όλως τυχαίως- ονομάζεται Μαξ)[9] και όχι από την κακή, άδικη και ανήθικη αγορά.

Ακόμα κι ένα παιδί της μέσης εργατικής οικογένειας μπορεί να καταλάβει ότι αυτές οι ιστορίες είναι κατ’ ελάχιστον στάχτη στα μάτια των εργατών: στον ίδιο χρόνο μυστικοποιούν και προετοιμάζουν τεχνολογικές επιθέσεις του κεφαλαίου στην εργασία, πρακτορεύουν μια μεγαλύτερη ποσοτική αναλογία σταθερού κεφαλαίου ως προς το μεταβλητό. Και κατ’ αυτόν τον τρόπο η όλη χοάνη των προβληματικών περί του νόμου πτωτικής τάσης του ποσοστού κέρδους επανατίθεται -συχνά μέσα από τη late eighties οπτική του Καφέντζη.

Επιπρόσθετα, παρόμοιες προβληματικές τίθενται και από μια πιο μακροχρόνια και μακροπρόθεσμη ιστορική προοπτική: η πτώση της αξίας του εμπορεύματος της εργατικής δύναμης (μέσα από την αντικατάσταση ζωντανών κοινωνικών δραστηριοτήτων απαιτούμενων για την αναπαραγωγή και διαμόρφωση της εργατικής δύναμης από λειτουργίες νεκρής εργασίας, σταθερού κεφαλαίου όπως είναι η AI) επιφέρει συνολικά πτώση της αξίας του κοινωνικού συνολικού κεφαλαίου: με άλλα λόγια ιστορικό κατέβασμα του σύγχρονου καπιταλισμού μέσα από τον ίδιο τον Αξιακό Προσδιορισμό.

[1] Βλ. Marx, ibid, V. Spaltung des Profits in Zins und Unternehmergewinn. Das zinstragende Kapital, 24. Veräußerlichung des Kapitalverhältnisses in der Form des zinstragenden Kapital, S. 404 επ.

[2] Βλ. ibid, 27. Die Rolle des Kredits in der kapitalistischen Produktion, 29. Bestandteile des Bankkapitals, S. 451 επ., 481 επ.

[3] Ενδεικτικά βλ. https://en.wikipedia.org/wiki/War_communism, https://en.wikipedia.org/wiki/Primitive_socialist_accumulation

[4] Ενδεικτικά βλ. https://en.wikipedia.org/wiki/Economic_calculation_problem,  Hayek, Friedrich (1935). "The Nature and History of the Problem"; "The Present State of the Debate". Collectivist Economic Planning. pp. 1–40, 201–243,  Von Mises, Ludwig (1990). Economic calculation in the Socialist Commonwealth, Mises Institute, https://cdn.mises.org/Economic%20Calculation%20in%20the%20Socialist%20Commonwealth_Vol_2_3.pdf

[5] Ενδεικτικά βλ. Laura Kurek, The Peculiar History of Computers in Soviet Union, https://www.wilsonquarterly.com/quarterly/_/the-peculiar-history-of-computers-in-the-soviet-union, Soviet Cybernetics: An Introduction by Renato Flores, Oct. 15, 2022, https://cosmonautmag.com/2022/10/soviet-cybernetics-an-introduction/#:~:text=The%20theory%20of%20fast%2Dacting%20electronic%20computing%20machines,logical%20processes%2C%20similar%20to%20human%20thought%20processes.

[6] Ενδεικτικά βλ. https://www.cia.gov/readingroom/docs/DOC_0000500598.pdf, https://www.cia.gov/readingroom/docs/CIA-RDP85T00875R001700010088-3.pdf, https://www.cia.gov/readingroom/docs/DOC_0000500644.pdf, https://www.cia.gov/readingroom/docs/DOC_0000498114.pdf, https://www.cia.gov/readingroom/docs/CIA-RDP90T01298R000400180001-1.pdf

[7] Βλ. Helmut Schoeck and James W. Wiggins (eds.), Central Planning and Neomercantilism, Princeton, New Jersey, Toronto, New York, London, D. Van Nostrand Company, 1964, https://cdn.mises.org/Central%20Planning%20and%20Neomercantilism_3.pdf

[8] Βλ. Garret Hardin, "The Cybernetics of Competition: A Biologist’s View of Society", οπ., pp. 60-90. 

[9] Βλ. Edward (Ted) A. Parson, “Max – A Thought Experiment: Could AI Run the Economy Better Than Markets?”, UCLA School of Law, Law-Econ Research Paper No. 20-02, Date Written: February 10, 2020, https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3489259, https://knightcolumbia.org/content/privacy-autonomy-and-the-dissolution-of-markets, https://druce.ai/2025/04/economic_singularity, https://www.openphilanthropy.org/research/could-advanced-ai-drive-explosive-economic-growth/, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0016328721001932, https://www.bankofengland.co.uk/speech/2024/may/jon-hall-speech-at-the-university-of-exeter

Εξορύκτες του Πραγματικού

 

 

 

Κρατικός καπιταλισμός και κεντρικός σχεδιασμός. Υποκειμενικό/Αυτοματικό στην Κρατική Επιστήμη

Die kraftlose Schönheit haßt den Verstand, weil er ihr dies zumutet, was sie nicht vermag. Aber nicht das Leben, das sich vor dem Tode scheut und von der Verwüstung rein bewahrt, sondern das ihn erträgt und in ihm sich erhält, ist das Leben des Geistes. Er gewinnt seine Wahrheit nur, indem er in der absoluten Zerrissenheit sich selbst findet. Diese Macht ist er nicht als das Positive, welches von dem Negativen wegsieht, wie wenn wir von etwas sagen, dies ist nichts oder falsch, und nun, damit fertig, davon weg zu irgend etwas anderem übergehen; sondern er ist diese Macht nur, indem er dem Negativen ins Angesicht schaut, bei ihm verweilt. [1]

“Kurz, die Konkurrenz muß es auf sich nehmen, alle Begriffslosigkeiten der Ökonomen zu erklären, während die Ökonomen umgekehrt die Konkurrenz zu erklären hätten“[2].

 

Ι.

Η εννοιολόγηση του τρέχοντος βιομηχανικού και εμπορικού προστατευτισμού ως κρατικού καπιταλισμού[3] εμβάζει μια γενικότερη προβληματική προσδιορισμού της σύγχρονης περιόδου της καπιταλιστικής ιστορίας. Αυτό άπτεται κύρια της εργασίας της στρατηγικής σκέψης περιλαμβάνουσας την πολιτική και συνταγματική ιστορία και τις διεθνείς σχέσεις.

Ένα ποιοτικό στοιχείο που μπορεί να διακριθεί, είναι ότι ο τραμπισμός τόσο ως εφαρμοσμένη πολιτική, όσο και ως ιδεολογία τείνει να αποκτήσει ηγεμονικά σημαίνοντα χαρακτήρα μέσα στην ευρύτερη πολιτική κουλτούρα σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτό έχει να κάνει με το ότι inter alia συνιστά εν μέρει απόκριση στις χρόνιες εγκλήσεις της ρωσικής παραδοσιοκρατίας και της φραγκικής δεξιάς. Πρόκειται για μια δυναμική που εκ νέου ρευστοποιεί τις ποιότητες διακριτότητας μεταξύ παραδοσιακής αριστεράς και σύγχρονης δεξιάς, και στον ίδιο χρόνο εμφανίζει ρεύματα φιλοτραμπικού εργατισμού και φιλοτραμπικής κομμουνιστικής αντίληψης.[4] Η αντιπαράθεση των ατζεντών MAGA και Woke, και η ενσωμάτωσή της ως τέτοια στη δημόσια συζήτηση πλειόνων χωρών de facto επιδρά στον αμερικανικό ηγεμονισμό.

Στα πλαίσια αυτά, η προϊούσα αναγνώριση περί (αυταρχικού) κρατικού καπιταλισμού αντικειμενικά επιφέρει και μια αναθέρμανση της συζήτησης περί του κεντρικού σχεδιασμού.

Πριν λίγες εβδομάδες, ο Nasser Al Masri δημοσίευσε στο RTSG άρθρο με τίτλο “Σοβιετικός Σχεδιασμός Απομυστικοποιημένος” στο οποίο προβαίνει σε μια συνόψιση του μοντελοποιητικού κεντρικού σχεδιασμού.[5] Στις αρχές του Μαρτίου, το ίδιο μέσο είχε δημοσιεύσει άρθρο για τις μάλλον κεντρικοποιητικές και κεντρικοσχεδιαστικές τάσεις στην Κινεζική εταιρική διακυβέρνηση.[6] Αυτό στη βαθιά υλικότητά του μπορεί να ιδωθεί ως αντεστραμμένη αναγνώριση και κανονικοποίηση της ταξικής πάλης σε μια σειρά τομέων και επιχειρήσεων, αλλά μπορεί να καταδεικνύει και μια μακροπρόθεσμη[7] ανάγκη ενίσχυσης του κεντρικού σχεδιασμού ως απάντηση στα χρονίζοντα (πιθανότατα συστημικά) προβλήματα της Κινεζικής οικονομίας (βαθιά κρίση σε βιομηχανία κατασκευών και σε real estate, αποπληθωρισμός, υποκατανάλωση, τάσεις επιβράδυνσης, ηλικιακή γήρανση πληθυσμού)[8].

Σε κάθε περίπτωση, ακόμη κι αν ισχύει μια τάση ενίσχυσης του κεντρικού σχεδιασμού στην Κίνα, αυτό ιδεατά φέρνει αμφότερα πλησίον, και δεν αποκλίνει από το λεγόμενο κρατικό καπιταλισμό -αν και κάποιος μπορεί να πει ότι η τάση ενίσχυσης του κεντρικού σχεδιασμού στην Κίνα αποδίδει μόνο την πολιτική και θεσμική επιλογή του κεφαλαίου της παγκόσμιας αγοράς για κρατικό καπιταλισμό.

Στις ακόλουθες γραμμές δεν περιγράφεται το θέμα του κρατικού καπιταλισμού – κεντρικού σχεδιασμού ως απορρέον από τη συνολική κίνηση του κεφαλαίου ως ολότητας. Κι αυτό γιατί προκειμένου να γίνει κάτι τέτοιο, αντικειμενικά απαιτείται ένα κύμα αγώνων και εξεγέρσεων που να στοχοποιούν τον κρατικό καπιταλισμό, δηλαδή την τρέχουσα πολιτική και διοικητική μορφή του κεφαλαίου που εμφανίζεται διαχωρισμένα αλλά και μέσα από τις στιγμές της ενότητας ως η ίδια η συγκρότηση του καπιταλιστικού κράτους και του καπιταλιστικού κρατικού δικαίου.

Από αυτήν την άποψη, αυτό το οποίο φέρνουμε στο φως, είναι η επίδραση της ανάδυσης του κρατικού καπιταλισμού στις διακυμάνσεις της κρατικής επιστήμης και τις μυστικοποιήσεις και ιδεολογικοποιήσεις στις οποίες αυτή προβαίνει ώστε να προμοτάρει στους υπηκόους τις νέες πολιτικές και θεσμικές καπιταλιστικές μορφές.

ΙΙ.

Από τα χρόνια του Λένιν, σε πολλές εκδοχές Κρατικής Επιστήμης οι όροι μονοπώλιο, κρατικομονοπωλιακός καπιταλισμός, αυτοματοποιημένος κεντρικός σχεδιασμός λειτουργούσαν σημειωτικά ως έσχατον: το τελευταίο στάδιο πριν τη μαθηματικά αναμενόμενη παγκόσμια επικράτηση του σοσιαλισμού.

Η εργατική κριτική, αλλά και οι νοήμονες στιγμές της καπιταλιστικής οικονομικής επιστήμης με διάφορους τρόπους έχουν καταδείξει ότι η αντιιμπεριαλιστική πολιτική οικονομία του (αντι-)μονοπωλίου πέρα από ότι τελεί σε λογική και συστηματική αντίφαση προς το μαρξικό έργο και ανάλυση, δεν στηρίζεται στην εμφάνισή της ως απόλυτο από τα εμπειρικά δεδομένα μέσα από τα οποία αποτυπώνεται και εξωτερικεύεται η κίνηση των οικονομικών κατηγοριών.[9]

Σε μια προσπάθεια περαιτέρω εκλογίκευσης και απομυστικοποίησης, μπορεί να ειπωθεί ότι στις προηγμένες καπιταλιστικές χώρες τέτοιες τάσεις (μονοπώλησης, σχεδιασμού κλπ) επιβάλλονται μέσα από την οργάνωση, πραγμάτωση και υλοποίηση της πολεμικής δραστηριότητας και από την πολεμική[10] οικονομία –άλλωστε, αυτές οι τάσεις στις περισσότερες των περιπτώσεων παρατηρούνται στους τομείς της πολεμικής οικονομίας (πλευρές από βιομηχανία εξορύξεων, ενέργειας, μεταλλουργίας, πληροφορικής, τεχνολογίας, μεταφορών, θεάματος). Αυτό φυσικά για κάποιους αποτελεί κατ’ αντίστροφη νοητική πορεία αντικειμενική απόδειξη για την ορθότητα του Χόμπσον, της θεωρίας περί ΚΜΚ κοκ.

Από την οπτική της Κριτικής Ιστορίας ή και μιας κριτικής εννοιολόγησης της ενεργότητας της Ιδέας, στην Κρατική Επιστήμη το αντικειμενικό μεταστρέφεται σε υποκειμενικό και vice versa. Από μια νεοθετικιστικά ρεαλιστική αντιίμπ άποψη, ο κρατικός καπιταλισμός επιβάλλεται επί της συγκυρίας από την αντικειμενικότητα του μονοπωλιακού κεφαλαίου (χωρίς βέβαια να παρέχεται μια συνολική εξήγηση ή ερμηνεία για την νεοφιλελεύθερη ιστορική περίοδο του 1970-2010) σε τέτοιο βαθμό όπου η μορφή (το κράτος) συγχωνεύει το περιεχόμενο (το κεφάλαιο), και κατ’ αυτόν τον τρόπο συνολικά ο καπιταλισμός στη φαινομενικότητά του αναπτύσσεται ως κενός φορμαλισμός: καπιταλισμός (αντικειμενικότητα) και καπιταλιστικός ρεαλισμός (υποκειμενικότητα) είναι ένα και το αυτό. Από μια ποιοτικά διαφορετική άποψη εργατικής κριτικής, ο κρατικός καπιταλισμός είναι το θεσμικό επιφαινόμενο του σύμφωνα με τη Ρόζα μιλιταρισμού ως τρόπου συσσώρευσης και αναπαραγωγής του κεφαλαίου.

III.

Ο όρος μονοπώλιο χαρίζει στην Κρατική Επιστήμη τον κατά φαινόμενο ανυπέρβλητο θετικισμό του αυτοματικού. Στη λεξιμαγεία του δεν υπάρχει κάτι πιο αντικειμενικό, πιο αντι-κείμενο erga omnes από την ιδέα του μονοπωλίου. Η ιδέα αυτή (αποδίδουσα μια τεχνοκαπιταλιστική και τεχνοφυλετική ουτοπία περί πλήρους καθυπόταξης της υποκειμενικότητας και του υποκειμένου) έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως για την οργάνωση και νοηματοδότηση εξουσιαστικών, οικονομικών, πολιτικών, ιδεολογικών σχέσεων. Eίναι σχεδόν ταυτισμένη με την Κρατική Επιστήμη επειδή αποκρύπτει βασικές ιδιότητες και δυναμικές του λεπτομερειακού και συλλογικού εργάτη, της ίδιας της ζώσας εργασίας μέσα στο γενικότερο οικονομικό προτσές.

Η οργάνωση της οικονομίας από εκεί που είχε φτάσει μέσα από την ανάπτυξη της ταξικής πάλης στο να επισκιάζεται και ενεργά να προσδιορίζεται από τον ζώντα βιομηχανικό οργανισμό-το συλλογικό εργάτη, από το αυτόματο της γενικής νοημοσύνης, πλέον κυριαρχείται από έναν όρο ο οποίος εμφανίζεται στη διαδικασία διαμόρφωσης των τιμών και σε άμεση συσχέτιση με αυτές, αλλά χρησιμοποιείται -ως απολυτοποιητική χωριστική μορφή- επί του πρακτέου για να καθιερώσει έναν τρόπο οικονομικής διοίκησης, καθυπόταξης, λογοκρισίας, βιοπολιτικής, εξουσίας και των διαμεσολαβήσεών των. -Η ιδέα του μονοπωλίου και οι discourses περί αυτού είναι η Σπινοζιστικά άγρια, ανέλεγκτη υποκειμενικότητα του ίδιου του καπιταλιστικού ανταγωνισμού.

Η νομιμοποίηση αυτής της νέας εξουσίας έχει να κάνει με την παρουσίαση και αναπαραγωγή του γραμμικού, αντικειμενικά προ-οδευτικού και αντικειμενικά αυτοματικού (στο δημώδες λεξιλόγιο νομοτελειακού) τρόπου σχηματισμού του μονοπωλίου, ώστε αυτό τίθεται ως απαράβατος και αναγκαίος -σχεδόν κανονιστικός- όρος για κάθε προλεταριακή εξέγερση και επαναστατική έφοδο.

Ο Νικ Λαντ στα early nineties απέδωσε υπερκαταληπτικά (δηλαδή μέσα από τις απωθήσεις του κρατικού και καπιταλιστικού φαντασιακού και υποσυνειδήτου) τον αυτοματικό χαρακτήρα του μονοπωλίου μέσα από τον όρο της τεχνοκαπιταλιστικής μοναδικότητας.[11] Απ’ αυτήν την άποψη, το μονοπώλιο αποδίδει τον υποκειμενισμό της καπιταλιστικής τελείωσης στην ιδεατή μορφή του απόλυτου αντικειμενικού -στην ιδεατή μορφή του αυτοματικού.

Περίπου το ίδιο ισχύει και για το κατ’ ιδέαν σοσιαλιστικό φαντασιακό και υποσυνείδητο: αν ο όρος μονοπώλιο αντικατασταθεί με τον όρο κεντρικό σχεδιασμό, κι αυτός προβάλλει ως ιδεατή μορφή του απόλυτου αντικειμενικού -αυτοματικού.

Τεράστιες συσκευές (υπερ-)λογικών μηχανών που τρέχουν όλα τα προγράμματα σοσιαλιστικής οργάνωσης, ανάπτυξης και επιτήρησης επιτηρούμενες και ελεγχόμενες από πάνσοφους τύπους με λευκές ρόμπες. Αφάνταστη ανάπτυξη κάθε μορφής λογιστικής και λογισμικής επιστήμης μέσα από τον ανταγωνισμό μεταξύ καπιταλιστικών και σοσιαλιστικών αλγορίθμων και νευρορίθμων … έλλειψη κομματικού οξυγόνου

 

Εξορύκτες του Πραγματικού

 

---

[1] GWF Hegel, Phänomenologie des Geistes, Vorrede: Vom wissenschaftlichen Erkennen, Verwandlung des Vorgestellten und Bekannten in den Gedanken, Werke, Band III, Frankfurt am Main,  Suhrkamp, 1970, S. 36, απόσπασμα

[2] Karl Marx, Das Kapital, Band III. Der Gesamtprozeß der kapitalistischen Produktion, VII. Die Revenuen und ihre Quellen, 49. Zur Analyse des Produktionsprozesses, 50. Der Schein der Konkurrenz, MEW, Band 25, Berlin, Dietz Verlag, 1965, S. 872, απόσπασμα

[3] Ενδεικτικά βλ. Christian Fuchs, “Donald Trump: A Critical Theory-Perspective on Authoritarian Capitalism”, tripleC 15(1): 1-72, 2017, https://d-nb.info/1211815323/34,  Ilias Alami, State Capitalist Mutations Under Trump 2.0, The Law and Political Economy Project, https://lpeproject.org/blog/state-capitalist-mutations-under-trump-2-0/

[4] Βλ. Jeff Manza and Ned Crowley, “Working Class Hero? Interrogating the Social Bases of the Rise of Donald Trump”, The Forum 2017; 15(1): 3–28, andrew j. cherlin, “White Working-Class Support for Trump, Contexts, Vol. 20, No. 2 (Spring 2021), pp. 30-35, https://www.americanprogress.org/article/how-to-evaluate-whether-trump-delivers-for-the-working-class/,

https://en.wikipedia.org/wiki/Category:MAGA_Communism, https://www.theguardian.com/us-news/article/2024/may/24/what-is-maga-communism

[5] Βλ. https://www.rtsg.media/p/soviet-planning-demystified

[6] Βλ. https://www.rtsg.media/p/corporate-governance-in-the-peoples, για τη μετάφραση στα ελληνικά βλ. https://epanen.ilhs.gr/2025/03/17/etairiki-diakivernisi/?fbclid=IwY2xjawJFPoZleHRuA2FlbQIxMAABHdEU_5es1DZcA3rKJ-dwUCf0INTqIHi1LdYONTJ2uylyeo5YG-8VGlbYDg_aem_JzXQtglcnhHkbIEsS5zUIg#_ednref38

[7] Βλ. https://en.wikipedia.org/wiki/Fifteenth_five-year_plan

[8] Ενδεικτικά βλ. https://www.seafarerfunds.com/prevailing-winds/are-china-s-economic-challenges-cyclical-or-structural/, https://www.ecb.europa.eu/press/economic-bulletin/articles/2024/html/ecb.ebart202405_01~a6318ef569.en.html, https://rhg.com/research/after-the-fall-chinas-economy-in-2025/, https://www.gisreportsonline.com/r/china-deflation/

[9] Ενδεικτικά βλ. George J. Stigler, Occasional Papers from The Law School, The University of Chicago, Number 19, “The Economists and the Problem of Monopoly”, 1983, Ben Fine, Andy Murfin, “The political economy of monopoly and competition: A critique of monopoly and stagnation theory”, International Journal of Industrial Organization, Volume 2, Issue 2, June 1984, pp. 133-146, Paul Auerbach and Peter Skott, “Concentration, competition and distribution - a critique of theories of monopoly capital”, International Review of Applied Economics, Volume 2, 1988, pp. 42-61, Anders Molander, Μονοπώλια και σοσιαλισμός στην ανάλυση του ιμπεριαλισμού από τον Λένιν, https://dialytiko.espivblogs.net/2023/04/08/monopolia-kai-sosialismos-stin-analysi-toy-imperialismoy-apo-ton-lenin/, Insurgent Notes, Κριτική της λενινιστικής θέσης για τον ιμπεριαλισμό, https://dialytiko.espivblogs.net/2023/02/04/kritiki-tis-leninistikis-thesis-gia-ton-imperialismo/

[10] Ενδεικτικά βλ. James K. Galbraith, “The Meaning of a War Economy”, Challenge, Vol. 44, No. 6 (November-December 2001), pp. 5-12.

[11] Βλ. Nick Land, Meltdown, http://www.ccru.net/swarm1/1_melt.htm

 

De Gaza al conflicto global: Guerra capitalista y solidaridad internacionalista

Gaza: de un ataque genocida a desplazamientos masivos y limpieza étnica

 

Traducción: Biblioteca Autónoma Laín Díez (Chile)

 

Durante más de 20 meses, Israel ha lanzado un ataque sin precedentes contra la población palestina de Gaza. La guerra librada por Israel se dirige deliberadamente contra objetivos civiles, adquiriendo proporciones genocidas y destruyendo casi por completo infraestructuras, viviendas, hospitales, escuelas y vidas humanas. Ha provocado el desplazamiento masivo de palestinos de sus hogares, con el objetivo final de llevar a cabo una limpieza étnica que facilite la expansión de los asentamientos bajo la visión de establecer un “Gran Israel”. Simultáneamente, las operaciones militares de Israel en Gaza y en la región en general (Líbano, Siria, Irán) sirven de punta de lanza para que el bloque imperialista “occidental” cambie la dinámica de poder e imponga un nuevo orden en Medio Oriente, directamente vinculado al conflicto más amplio entre bloques imperialistas. Evidentemente, estas operaciones militares han dado sus frutos, debilitando a Hezbolá en el Líbano, contribuyendo a la caída de Assad, disminuyendo la influencia de Rusia en Siria y asestando importantes golpes a Irán.

La expansión de la guerra en Medio Oriente: crisis capitalista y rivalidad imperialista

Esta expansión de la guerra en Medio Oriente, con el apoyo activo de Estado Unidos y su participación directa en el conflicto militar, marca una escalada cualitativa. El peligro de una guerra regional más amplia y, posiblemente, mundial es ahora más real que nunca, como lo demuestran la continua guerra entre Ucrania y Rusia, la creciente tensión en el Mar del Sur de China entre China y Taiwán, el conflicto entre Pakistán y la India, el rápido rearme de los países europeos y el intento de fortalecer el militarismo y la militarización de la sociedad en todo el mundo. Es la crisis capitalista la que impulsa el aumento de la rivalidad interestatal y la escalada de los conflictos militares. La guerra actúa como “destrucción creativa” y como mecanismo para superar el estancamiento y reproducir la dominación capitalista, entre otras cosas, mediante la limpieza violenta de un proletariado excedente.

Los palestinos de Gaza como proletariado excedente y las múltiples facetas del racismo antipalestino

Esto describe con precisión la condición de la abrumadora mayoría de la población palestina de Gaza. En la década de 1980, casi el 45% de la población de Gaza trabajaba en Israel en empleos mal pagados y sin derechos laborales. Completamente privados de las protecciones otorgadas a la clase trabajadora israelí, los palestinos servían como ejército de reserva de mano de obra barata. Durante la década de 1990, los trabajadores palestinos fueron reemplazados cada vez más por migrantes de Tailandia, Filipinas y Rumania, que hoy representan la mano de obra más explotada en Israel, a menudo ganando incluso menos que los palestinos. Desde 2007, con el bloqueo total de Gaza por parte de Israel y Egipto, y el establecimiento de un estado de sitio, hasta el 7 de octubre de 2023, el número de residentes de Gaza que trabajaban en Israel se redujo a sólo el 1% de la población. La economía de Gaza sufrió un daño masivo, con importaciones y exportaciones realizadas sólo ilegalmente a través de túneles en la frontera egipcia, lo que llevó a una tasa de desempleo en torno al 50% y a que casi la mitad de la población de Gaza dependiera exclusivamente de programas de ayuda humanitaria para sobrevivir. Es evidente que esta población representa un proletariado excedente totalmente desechable tanto desde la perspectiva de la economía israelí como de la imposición de la “pureza nacional” en la región. Esto ha fomentado un racismo extremo contra la población palestina de Gaza dentro de la sociedad israelí, llegando al punto de deshumanización. Los palestinos son etiquetados como “animales humanos”, e incluso el presidente de Israel, afiliado al Partido Laborista, declaró que en Gaza “no hay inocentes”. Esta ideología nacionalista de Estado legitima aún más la masacre y la guerra dentro de la sociedad israelí, construye la narrativa defensiva que el Estado de Israel necesita para justificar la agresión militar en Gaza y articula las ambiciones expansionistas territoriales de Israel.

Sin embargo, el racismo antipalestino también existe en muchos países árabes. La mayoría de los refugiados palestinos permanecen indocumentados y apátridas en los Estados árabes vecinos, a menudo confinados en campos de refugiados sin libertad de movimiento. Son tratados como forasteros, como una carga para la economía local y como un “cuerpo extraño” frente a la población local, como ocurre hoy con los refugiados en todo el mundo, sirviendo como chivos expiatorios de los males sociales. Además, son vistos como una fuerza desestabilizadora, con segmentos políticamente radicalizados de refugiados palestinos históricamente involucrados en conflictos armados con las autoridades estatales (por ejemplo, “Septiembre Negro” en Jordania), participando en la guerra civil del Líbano, y apoyando a Irak durante la invasión de Kuwait, lo que resultó en el desplazamiento de entre 300.000 a 400.000 palestinos de Kuwait después de 1991 y restricciones migratorias más estrictas en otros Estados del Golfo. Los proletarios palestinos han sido tratados sistemáticamente por los Estados árabes como peones y no como seres humanos en el tablero diplomático y militar de Medio Oriente.

En Europa y, más ampliamente, en el mundo “occidental”, el racismo antipalestino se ha visto reforzado en los últimos años como una versión de un racismo más amplio contra los musulmanes, promovido sistemáticamente en los últimos años tanto por las teorías de extrema derecha del “gran reemplazo”, como por el pánico moral cultivado por los gobiernos —tanto socialdemócratas como de derechas— ante la entrada de musulmanes en Occidente. El descontento por el declive del nivel de vida se dirige así hacia los segmentos más vulnerables de nuestra clase, desviando la ira de las relaciones sociales capitalistas. En estas odiosas narrativas racistas se presenta a Israel como un baluarte de la “civilización occidental” contra la “barbarie islámica”. Esto parece paradójico, dado que la retórica de extrema derecha que atribuye los planes de “sustitución de población” a la “élite global” es estructuralmente antisemita. Por el contrario, la solidaridad con los palestinos, que también ha crecido dentro de los grupos sociales más progresistas, frecuentemente carece de contenido de clase y se articula sobre la base de una mitología reaccionaria acerca del carácter revolucionario de Hamás y sus organizaciones aliadas, que en realidad representan políticas de opresión nacionalistas y capitalistas, a menudo estrechamente vinculadas a una ideología religiosa estatista. Hemos visto cómo esta posición se desarrollaba aún más con el apoyo abierto de Estados como Irán y Rusia, es decir, el apoyo de uno de los campos imperialistas. En cuanto a Hamás, no cabe duda de que es el personal político y militar de una sección de la clase dominante palestina que ejercía el poder en Gaza. Como tal, participó en la explotación del proletariado palestino tanto como fuerza de trabajo —mediante la imposición de impuestos y aranceles sobre el comercio realizado a través de los túneles— como mediante la extracción de ingresos procedentes de la gestión de la “ayuda humanitaria” para las necesidades de la población y el apoyo financiero de Irán y Qatar. Hamás y sus organizaciones afiliadas tienen el monopolio de la violencia y las armas, en contraste con cualquier tipo de violencia revolucionaria de clase. Por otra parte, la gran mayoría de la población de Gaza sigue siendo un proletariado excedente desechable; carne de cañón.

Hamás y la trampa del campismo “antiimperialista”

Sobre esta base, el ataque del 7 de octubre de Hamás y sus colaboradores en Israel fue un acto de guerra por parte de lo que hasta entonces había sido la autoridad estatal de facto en Gaza. No fue un acto de resistencia por parte de un movimiento, ni tuvo un carácter proletario o revolucionario. No puede servir de modelo ni de brújula para las luchas proletarias. Su objetivo principal era invertir la situación que se estaba configurando con los Acuerdos de Abraham y alterar el equilibrio geopolítico en Medio Oriente. En segundo lugar, sirvió temporalmente para abordar la crisis de legitimidad interna de Hamás en Gaza; como demostraron las recientes manifestaciones masivas contra Hamás. Considerando el resultado, es decir, la respuesta absolutamente atroz del Estado israelí, el ataque no sirvió —ni podría haber servido— a los intereses y necesidades de la población palestina, que ya vivía en condiciones de apartheid y desplazamiento por parte del Estado israelí. Apuntó a objetivos militares y no militares por igual e intentó aterrorizar a la población enemiga, como cualquier acción militar estatal, aunque a una escala mucho menor. Sin embargo, contar cadáveres y comparar masacres es ajeno a cualquier perspectiva proletaria. La inmensa mayoría de los muertos en la guerra capitalista son nuestros propios muertos.

Grecia del lado de Israel: intereses económicos y rivalidades geopolíticas

Como ya se ha mencionado, la guerra de Gaza forma parte de un conflicto imperialista más amplio. El Estado griego ya nos está involucrando de lleno dentro de este conflicto, aumentando el gasto militar, proporcionando instalaciones y participando activamente en los planes de batalla del bloque “occidental”. Por un lado, hay razones económicas inmediatas por las que el gobierno griego apoya a Israel: la cooperación entre el capital griego e israelí desde armamento (INTRACOM Defense) hasta bienes raíces y desde el proyecto de interconexión eléctrica Grecia-Chipre-Israel hasta muchas otras colaboraciones sectoriales. Aún más importante es la alianza entre Grecia e Israel contra el creciente poder geopolítico de Turquía. En este contexto, se ha formado un frente informal Grecia-Chipre-Israel con ejercicios militares conjuntos, planes (abortados) para construir un gasoducto de gas natural (EastMed) que sortearía las redes de distribución rusas, intercambio de información, coordinación diplomática sobre la definición de Zonas Económicas Exclusivas, etc. Por otro lado, está el contexto más amplio de la competencia entre los bloques imperialistas “occidentales” y los llamados “euroasiáticos”. Esto incluye el plan para conectar India, Medio Oriente y Europa (IMEC), que evitará rutas marítimas como el Canal de Suez, el Estrecho de Bab el-Mandeb y potencialmente incluso el Estrecho de Ormuz, quitando poder geopolítico a los Estados que actualmente los controlan. Este plan cuenta con el apoyo de Estados Unidos, la Unión Europea, Arabia Saudí, los Emiratos Árabes Unidos e India. Aunque este plan no tenga éxito, como suele ocurrir con este tipo de planes, es un método para ejercer influencia geopolítica sobre las partes implicadas.

De la crisis de la “globalización” al capitalismo de Estado y la economía de guerra

El apoyo de Grecia a Israel no está relacionado únicamente con los intereses económicos directos del capital griego o con los intereses geopolíticos inmediatos del Estado griego. Más bien, refleja cambios más amplios tanto en el sistema global de Estados-nación capitalistas como en los regímenes de acumulación dentro de las formaciones sociales nacionales económicamente avanzadas. La crisis capitalista desde 2008 también ha sido una crisis del modelo de “globalización”, evidenciada por el resurgimiento del proteccionismo, con la imposición y el aumento de aranceles al comercio internacional. Esta nueva era de proteccionismo coincide con un aumento de la intervención estatal, lo que señala el surgimiento de una nueva forma de “capitalismo de Estado”, caracterizado por economías de guerra y significativas inversiones desde los llamados “fondos soberanos de riqueza”, que se han expandido enormemente en los últimos años. Las grandes potencias están desarrollando sistemas de planificación destinados a aumentar su poder económico y militar, reemplazando los vínculos económicos mundiales regulados por el mercado e inaugurando una nueva fase de reproducción capitalista.

Esta es también la base de la intensificación de la rivalidad imperialista y de los conflictos militares para asegurarse tierras, recursos y mano de obra. Esta es también la razón del consenso entre todos los partidos (excepto el Partido Comunista Griego) sobre el aumento del gasto militar en el marco del programa ReArm Europe. Los principales bloques en la nueva escalada del conflicto por las materias primas, los mercados, el liderazgo tecnológico, las esferas de influencia y la hegemonía cultural son, por un lado, Estados Unidos como potencia hegemónica existente y, por otro, China como potencia imperialista emergente con ambiciones de hegemonía global. Estados Unidos cuenta con el apoyo de las principales potencias de la Unión Europea, Japón, Reino Unido y Australia, junto con Israel y Arabia Saudí; opuestos a ellos, alineados con China, están Rusia, Bielorrusia, Irán y Corea del Norte. Otros poderosos países del “Sur Global” —India, Brasil, Indonesia y Sudáfrica— aún no se han alineado definitivamente con ninguno de los dos bloques. En este conflicto, Grecia se alinea con el bloque imperialista “occidental” y lo apoya. Además, con su participación en este conflicto, pretende mejorar su posición y poder regionales, por ejemplo, mediante el posible establecimiento de una Zona Económica Exclusiva (ZEE) más amplia, como lo demuestra la presencia de buques de guerra en el mar de Libia. Por supuesto, estas formaciones no son monolíticas y no excluyen la cooperación entre países pertenecientes a bloques diferentes. Al fin y al cabo, se trata de “hermanos enemigos”: la competencia no excluye la cooperación, que puede ir seguida de un conflicto armado.

Contra el “campismo”: una respuesta de clase internacionalista a la guerra capitalista

Si no resistimos ahora por todos los medios posibles a esta escalada bélica, pronto nos encontraremos entre la espada y la pared. Desde la perspectiva de los intereses proletarios, no existen guerras “justas” o “defensivas”. Tales distinciones son una mistificación que oculta el conflicto entre capitales nacionales y bloques imperialistas por el control de los mercados de capitales y materias primas, esferas de influencia y mano de obra barata. Cada parte envuelta en una guerra presenta su propio papel como “defensivo” y “justo”. Una victoria del Estado más débil lo hace más fuerte, reiniciando de nuevo el círculo vicioso, como lo ha demostrado la experiencia histórica. La derrota de un poder estatal más fuerte implica necesariamente el fortalecimiento del Estado-nación oponente y la movilización de la población en torno a él. Cualquier resistencia de clase debe ser aplastada para imponer la paz social y la unidad nacional.

En el pasado, el apoyo a los nacionalismos “débiles” y a sus respectivos Estados se disimulaba tras el fortalecimiento del llamado campo socialista. Hoy, ausente incluso esta pretensión, se abandona la crítica al capitalismo en favor de las distinciones culturales entre Occidente y Oriente o Norte y Sur, proclamadas por la ideología “anticolonial” y las políticas identitarias contemporáneas. Esta distinción es claramente irracional, mítica y reaccionaria, ya que el capitalismo es un sistema universal y global: “[ha] convertido todo el planeta en su campo de operaciones”, aunque la opresión religiosa, étnica y nacional obviamente sigue existiendo y no es “privilegio” de Estados específicos. La antigua y espectacular pseudo dicotomía, capitalismo versus “socialismo”, ha sido reemplazada por una nueva, desprovista de toda pretensión de emancipación social, como lo ejemplifica el apoyo “antiimperialista” a Irán, Rusia o China, salvo por la invocación de una hueca “teoría de las etapas”. El apoyo a un campo imperialista, o campismo, es inherente a la ideología antiimperialista porque proporciona un análisis de arriba hacia abajo enfocado en los conflictos entre Estados, en lugar de una perspectiva proletaria arraigada en el conflicto global entre el capital y el proletariado. El apoyo a las fuerzas del “otro bando” y a los movimientos de liberación nacional asociados a ellas ni siquiera puede provocar el derrocamiento del imperialismo, que es inherente al capitalismo. Objetivamente, la posición política de apoyar a un bando imperialista allana el camino para la militarización más amplia de la sociedad y la guerra capitalista. Los antiimperialistas llegan incluso a apoyar los programas nucleares de supuestos “Estados débiles”, lo que puede conducir a la culminación de la guerra capitalista y a la destrucción total.

La única salida a la espiral bélica es la acción proletaria internacionalista con un claro carácter anticapitalista. Nos negamos a ser cómplices de cualquier ejército y de cualquier Estado. No apoyaremos a ninguno de los bandos en guerra. La única solución frente a la guerra es la organización autónoma de clase que lucha contra el capital y el Estado en nuestro propio país y el apoyo práctico a los que se niegan a hacer el servicio militar. También implica el apoyo a los desertores y objetores de conciencia del “otro bando”, así como la solidaridad práctica con los colectivos políticos y sociales que luchan contra la guerra capitalista en Rusia, Ucrania, Israel, Palestina, Irán y en todas partes. En lugar de esta práctica, que es la condición mínima necesaria para no convertirnos en carne de cañón del capital, presenciamos calumnias inaceptables sobre el “colaboracionismo” y la “traición nacional” contra los camaradas anarquistas y comunistas y, más ampliamente, contra los colectivos de la clase trabajadora (por ejemplo, en Irán).

Precisamente en este contexto, debemos expresar nuestra solidaridad con los —ciertamente escasos— objetores de conciencia en Israel, así como con aquellas fuerzas dentro de Israel que se resisten al genocidio que se está llevando a cabo en Gaza. La identificación de toda la población con su Estado es falsa, como demuestra el hecho de que 100.000 reservistas no se presentaran a filas tras la ruptura del alto el fuego por parte del Estado israelí. Hay que confrontar los incidentes de odio nacionalista israelí cuando ocurran. La lógica de los ataques indiscriminados contra turistas israelíes es racista, ya que atribuye la responsabilidad colectiva a toda la población, a la vez que debilita la ya débil corriente de oposición a la guerra dentro de Israel.

Estamos en contra de la guerra capitalista y de cualquier implicación del Estado griego en ella, en contra de la militarización de la sociedad y del aumento del gasto militar que se produce a expensas del salario social. Luchamos por la creación de un movimiento proletario internacionalista que no se someta a los intereses nacionales, al Estado y al capital, expresando solidaridad práctica con los colectivos proletarios y políticos —comunistas y anarquistas— que luchan en los países devastados por la guerra. Nuestro objetivo es construir lazos y comunicación con los proletarios internacionalistas. Sólo a través de la unidad global del proletariado podremos derrocar esta barbarie impuesta por los Estados y el capital. No debemos dejarnos arrinconar, sino acabar con la guerra capitalista luchando contra quienes la provocan. Nuestra guerra no es nacional ni religiosa. Es una guerra de clases social y antiestatal.

Asamblea Internacionalista contra la Guerra